Sinds 2021 beschikt IKC De Knotwilg over een nieuw schoolgebouw met een kas op het dak. Miranda Leerdam, onderwijsondersteuner, is enthousiast over deze faciliteit: "Ik vind het zo mooi en belangrijk dat kinderen zich kunnen verwonderen over alles wat uit zo'n klein zaadje kan komen en hoe het groeit als je er goed voor zorgt."

Makkelijke Moestuin

Miranda heeft 25 jaar ervaring in de kinderopvang en kwam via de voorschool en een combinatiefunctie op de school terecht. "Sinds 2021 werk ik bij De Knotwilg, gelijk vanaf de opening van het nieuwe gebouw." Dit nieuwe gebouw beschikt over een indrukwekkende kas op het dak met 18 moestuinbakken. Omdat niemand op school groene vingers had, kozen ze voor het concept 'Makkelijke Moestuin'. "In het eerste jaar hebben we niet veel met de kas gedaan: we hebben wat bloembollen geplant in het kader van het thema lente. In het tweede jaar hebben we met de kleuters groente gezaaid uit de Makkelijke Moestuin kit." Het initiatief moest van de leerkrachten zelf komen en Miranda merkte dat dit niet altijd haalbaar was in combinatie met het drukke lesprogramma. "Het was geen vast onderdeel van het weekprogramma, de kas was nieuw en veel collega's wisten niet goed wat ze ermee aan moesten."

Bloedhete Koude Kas

Vanaf dit schooljaar vormt Miranda samen met conciërge Cor de 'eco-groep', een werkgroep net zoals die er zijn voor Kerst en Sinterklaas. Cor zorgt vooral voor het water geven en onderhoud. Samen bespreken ze wat er geoogst kan worden. Miranda neemt elke dinsdag leerlingen uit groep 1 t/m 5 in kleine groepjes mee naar boven om voor de moestuinbakken te zorgen.

Wat je kunt doen in de kas en wat je wanneer kunt zaaien, blijkt nog een zoektocht. Miranda: "Het is een koude kas, wat betekent dat er geen verwarming is. In de winter heeft het er een aantal dagen gevroren. In de zomer wordt het zo heet dat je er eigenlijk niet wilt zijn. We oogsten alles in juni, omdat er in de zomervakantie niemand is om water te geven en het er bloedheet is."

Zaaien in de Oogstmaand

Hoewel september en oktober traditioneel oogstmaanden zijn, biedt een kas meer mogelijkheden. Miranda onderzocht welke soorten groenten redelijk winterhard zijn en begon deze in oktober met de kinderen te zaaien. "Behalve de bloemkool, die hebben we geplant." Ondanks de koude winter in de kas, heeft het merendeel van de planten het overleefd. "Ik experimenteer ook met dingen, zoals paprika. Het lijkt erop dat die de winter heeft overleefd, we zullen zien!"

Geen Groene Vingers

Als je Miranda vraagt of ze groene vingers heeft, antwoordt ze lachend: "Helemaal niet!" Hoe is ze dan in de kas beland? "Ik vond het wel een heel interessant project. Het is toch bijzonder als er een kas op het dak van je school staat, zonde als daar niets mee gebeurt. Ik wilde het een kans geven."

Haar kennis haalt ze onder meer uit de Makkelijke Moestuinboeken die bij de MM-bakken werden geleverd: één boek voor kinderen en een voor volwassenen. "En ik heb bij Inet gekeken, toen zij les gaf op een andere school, om van haar te leren."

“Ik heb geen idee waar ik mee bezig ben, maar dan kom ik boven in die kas en dan denk ik: voor iemand zonder groene vingers, ben ik toch wel aardig op weg!” 

Inet Dunnewind is moestuincoach en neemt nu op maandagen de leerlingen uit groep 2 mee naar de kas. Miranda: "Ik leer veel van Inet. Soms hebben we iets gezaaid en weet ik niet meer wat het is als het eenmaal opkomt. We zetten er wel naambordjes bij, maar die verdwijnen soms. Inet kan me dan vertellen wat het is en hoe je het moet oogsten. Bijvoorbeeld dat de paksoi blijft doorgroeien als je alleen de buitenste bladen oogst, in plaats van de hele plant eruit te trekken."

Wonder uit een Zaadje

"Het is een avontuur dat je samen met de kinderen aangaat. We zijn gewoon begonnen met zaaien in kleine bakjes en als het eenmaal plantjes waren, hebben we ze overgezet naar de moestuinbakken. En dan afwachten wat er gebeurt, regelmatig gaan kijken hoe het groeit en je daarover verwonderen. Ik vind het belangrijk dat ze zien dat uit een zaadje iets komt, een plantje, wat je liefde en aandacht geeft; dat ze leren wat er nodig is om dat te laten groeien en dat je het kunt eten. Het is eigenlijk een klein wonder: zo’n zaadje dat niets lijkt voor te stellen, wat daaruit kan voortkomen!"

Miranda laat de klassen ook zelf kiezen wat ze gaan zaaien, met het idee dat kinderen uiteindelijk eten wat ze zelf hebben geteeld, of dat het mee naar huis wordt gegeven. Zijn de ouders op de hoogte van wat de kinderen in de kas doen? Miranda: "Bij elke les maak ik foto's, die ik met de ouders deel via Social Schools."

Tips Welkom

"Hier op school ben ik een beetje op mezelf het wiel aan het uitvinden. In november was ik voor het eerst bij een bijeenkomst van het netwerk Moestuinieren en Voedseleducatie. Fijn dat dit netwerk bestaat. Ik ben benieuwd naar de tips die mensen die 3 april naar onze school komen, voor mij hebben. Misschien krijg ik nog wel groene vingers!"