Buitenles in Amsterdam

Op 4 april 2023 was het weer Nationale Buitenlesdag!

Ieder jaar vieren we dat leerkrachten buiten lesgeven. Maar het kan elke dag Buitenlesdag zijn, ongeacht het weer. Buiten is er altijd een wereld te winnen: een wereld vol interessante lessen, nieuwe goede manieren van leren en bijzondere leeromgevingen. Uit onderzoek blijkt dat leerkrachten meer buiten les zouden willen geven - idealiter een kwart van de lestijd. Leerlingen vinden buitenles leuker omdat ze meer kunnen bewegen, er meer afwisseling is en er meer gebruik gemaakt wordt van de omgeving. En bovendien draagt buitenles bij aan intrinsieke motivatie, leerprestaties, natuurbeleving en de gezondheid van kinderen.

Op deze pagina laten we zien wat er buiten te halen valt voor jou als leerkracht en voor jouw leerlingen. Daarnaast verzamelen we hier zoveel mogelijk handvaten en de beste tips zodat jij er vooral ook met plezier mee aan de slag kan.

Wij geloven in het positieve effect van buitenlessen en willen samen met jullie een beweging in gang zetten in Amsterdam. Nieuwsgierig? Kijk voor meer informatie op het Groene Leernetwerk Amsterdam.

Deel lesideeën en inspiratie met andere leerkrachten

Vind jij het belangrijk om in je lessen aandacht aan natuur, klimaat en sociale duurzaamheid te geven? En heb je de wens om lesideeën en inspiratie te delen met collega-leerkrachten van andere scholen? Sluit je dan aan bij de PO voor Morgen community.

Eerstvolgende bijeenkomst:
Woensdag 24 mei 15.00 – 16.30
Online, via Zoom

Thema: Moestuinieren

Door het zelf zaaien, verzorgen en oogsten van groente en fruit ontwikkelen kinderen spelenderwijs betrokkenheid bij voeding en natuur. In de moestuin helpen leerlingen elkaar en leren ze over o.a. biodiversiteit, natuurlijke kringlopen en de invloed van het weer en klimaat. De effecten op welzijn zijn veelvuldig onderzocht: leerlingen zijn buiten en in beweging en moestuinieren doet een beroep op hun aandacht en geduld.

Tijdens deze bijeenkomst van de leerkrachten community gaan we verder in op de schooltuin. Hoe werkt de schooltuin en hoe organiseer je het, wie kan je hierbij helpen? En vooral: hoe maak je de schooltuin een integraal onderdeel van de school en de lessen. De tuin is de school!
Meer info

Literatuurstudie effecten buitentijd en buitenles

Mark Mieras is wetenschapsjournalist gespecialiseerd in neuropsychologie (zie www.mieras.nl). Eerder schreef hij onder andere de literatuurstudie “Beetje groen, grote invloed” over groene schoolpleinen. Hij schreef deze literatuurstudie in opdracht van Jantje Beton en IVN Natuureducatie in het kader van de Nationale Buitenlesdag.

Meer info

Het Gewoon Doenboek (voor Leerkrachten)

Een doeboek vol tips voor jouw buitenles

Meer info

Whitepaper 'Roep om Groene Schoolpleinen'

'Nederland moet af van alle ‘grijze’ schoolpleinen, waar kinderen meer zijn gericht op competitie en waar meer wordt gepest dan op groene schoolpleinen.'

Meer info

Hoe Klimaatproof is jullie schoolplein?

In deze les ga je met jouw klas onderzoek doen hoe klimaatproof jullie schoolplein is. Aan de hand van drie proeven komen jullie erachter welke gevolgen klimaatverandering heeft voor het schoolplein en/of de wijk. Daarna bedenken de leerlingen verschillende acties die jullie kunnen ondernemen om je omgeving beter bestand te maken tegen het veranderende klimaat. Tot slot schrijven jullie met de hele klas hier een brief over aan de nieuwe gemeenteraad (want de gemeenteraadsverkiezingen zijn dan net geweest).

Meer info

5 Tips voor meer Buitenles

Tip 1: Vervang een binnenles door een buitenles (zie poster 'Hoe maak je van een methodeles een buitenles')

Tip 2: Zoek een buitenlesmaatje met wie je samen op kunt trekken

Tip 3: Betrek leerlingen bij de voorbereiding en maken van regels

Tip 4: Neem buitenles op in je rooster

Tip 5: Verzamel vaak gebruikte buitenles materialen zoals klemborden, stoepkrijt, touw, fluitje, linten voor groepsindeling, etc, in een buitenleskist (of schaf de IVN Buitenles box aan)

Begeleide Buitenles

In april kun je een begeleide Les op maat- Buitenlesdag aanvragen.

Op natuuravontuur in de stad

Buitenles kan overal, zelfs op een tegelplein. Er zijn plekken waar extra veel natuur te ontdekken is en waar je bijzondere dingen kunt ervaren die je niet 1-2-3 op het plein meemaakt. Maak een uitje naar een boerderij, natuurspeeltuin of boek een gastles in je eigen schoolomgeving.

Boek een natuurles - Via de NME gids kun je heel veel natuurlessen - meestal kosteloos - boeken. Ook voor de BSO zijn er een aantal, hier zijn wel kosten aan verbonden. Je kunt bijvoorbeeld met de boswachter van het Amsterdamse bos op pad, opzoek naar kriebelbeestjes in de Hortus, of schetsen in de natuur op Jeugdland. Filter op locatie, leeftijd of soort les. Er zit echt van alles bij.
Bezoek natuurgebied de Bretten en luister het podcastverhaal 'Het best bewaarde geheim van Amsterdam' - Luister naar de avonturen van de jonge Dries in de stadswildernis van Amsterdam en laat je betoveren door de ongelooflijke dingen die hij en zijn opa tegenkomen. Zoals Dries het zelf zegt: “Een avontuur dat mijn leven voor altijd veranderd heeft.” Je kunt tijdens of nadat jullie het verhaal gehoord hebben zelf natuurgebied de Bretten opzoeken en kijken of jullie de dieren uit het verhaal ook tegenkomen.
Bezoek een van de 10 avontuurlijke speelplekken in Amsterdam - Over een boomstam klauteren, met water spelen, van een heuvel rollen... Amsterdam zit vol plekken waar je kan spelen in de natuur. Hier kun je met je kinderen naartoe om lekker te ravotten en op ontdekkingstocht te gaan naar wat er allemaal groeit, kruipt, springt, zwemt en vliegt. Wij hebben per stadsdeel de mooiste natuurlijke plekken in Amsterdam die geschikt zijn voor kinderen. Klik hier.

150 Verschillende Buitenlessen

In de databank van de Buitenlesdag vind je meer dan 150 uitgewerkte buitenlessen en thuisopdrachten. Met behulp van de filters en zoekfunctie kun je makkelijk opdrachten vinden voor jouw groep en een bepaald vak of thema. Onder ‘vak’ kun je ook thuisopdracht selecteren: dit zijn opdrachten die kinderen zelf (met hun ouders) buiten kunnen uitvoeren. Sorteer op datum of populariteit, download de lessen en ga aan de slag!

Naar de buitenlessen van de Buitenlesdag

Andere websites met inspiratie voor buitenlessen

NME-gids Amsterdam – alle natuureducatie aanbod in de gemeente Amsterdam.
NU naar buiten – 100+ natuuropdrachten van Natuurwijs en Staatsbosbeheer
Dynamische schooldag - over bewegend leren

Materialen in de NatuurMEdiatheek gericht op buitenles

Inspiratiepakketten, spellen en boeken voor groep 1/2, 3/5 en 6/8 met lessen, voorbeelden uit de natuur en materialen om buiten mee op onderzoek uit te gaan over uiteenlopende thema’s. Zoek in ons aanbod bijvoorbeeld op de volgende zoektermen:

Vlinders
Bijen, wespen en hommels
Vogels
Bomen
Afval

Materialen voor natuur in je les en les in natuur

Wat je met elke leeftijd en op elk moment kunt doen is: zet een paar bakken, schalen, lepeltjes en potjes neer, leen bij ons een set loeppotjes, loepen (zie veldwerkmateriaal) en zoekkaarten en ga op je eigen buitenspeelruimte of in het park om de hoek op zoek naar beestjes in de bodem of de sloot. Ontdek samen welke dieren je buren zijn! Pak er het boek Fien & Teun en het GiGa Grote Kriebelbeestjes boek bij voor jonge kinderen of het boek Perronpapegaaien en krekel-criminelen voor oudere kinderen.

Wil je iets meer? of is de interesse van de kinderen gewekt en zoek je verdieping? We hebben allerlei kant en klare inspiratiepakketten en thematassen te leen vol met boeken, lessen, voorbeelden uit de natuur en materialen om buiten mee op onderzoek uit te gaan.

We geven je een selectie van ons aanbod:

Kinderopvang 0-4 jaar

BSO 4- 12

Groep 1 & 2

Groep 3,4 &5

Groep 6,7 & 8

Groep 1 t/m 8

Heb je hulp nodig bij het lenen? Wil je even sparren met onze adviseurs? Mela Krijger is er voor de kinderopvang, Elena Francissen voor de scholen. We denken graag met je mee. Kies online een moment voor een (video)belafspraak of mail naar natuurmediatheek@anmec.nl met een terugbelverzoek.